Dampigheid (COPD) bij je paard: wat is het en wat kun je doen?

Je paard hoest steeds vaker. In het begin alleen in de ochtend, maar nu ook tijdens het rijden. De dierenarts noemt iets over “dampigheid” of “paarden-COPD” – en jij schrikt. Is dat ernstig? En belangrijker nog: wat kun je eraan doen zonder dat je bankrekening leegloopt?

In dit artikel leggen we op een begrijpelijke manier uit wat deze luchtwegaandoeningen inhouden, hoe je ze herkent en welke praktische maatregelen je kunt nemen. Goed nieuws: ook met een beperkt budget kun je al veel doen om je paard verlichting te geven.

Wat is dampigheid, COPD of COB bij paarden?

Paarden met chronische luchtwegproblemen worden vaak bestempeld als dampig. Dierenartsen gebruiken tegenwoordig vaker de termen COB (Chronisch Obstructieve Bronchitis) of COPD bij paarden. Al deze termen verwijzen naar vergelijkbare klachten: je paard heeft moeite met ademhalen, hoest regelmatig en is gevoeliger voor stof en schimmels.

COB, COPD of dampigheid – wat is het verschil?

De termen worden regelmatig door elkaar gebruikt. Een korte uitleg:

• COB: Chronisch Obstructieve Bronchitis, officiële veterinaire term
• COPD: Chronic Obstructive Pulmonary Disease, vooral bekend van mensen, maar bij paarden ook gebruikt
• Dampigheid: Oudere, maar nog veelgebruikte volksnaam

Belangrijk: deze termen betekenen in de praktijk vrijwel hetzelfde. Je paard heeft moeite met ademen door prikkels zoals stof, schimmels of ammoniak.

Zoek je in Google op dampigheid paard of COPD paard? Dan zit je met dit artikel goed.

Hoe ontstaat dampigheid?

De grootste oorzaak ligt in de omgeving van het paard. Denk aan:

• Stof en schimmelsporen in hooi en stro
• Slechte ventilatie in stallen
• Ammoniakdampen uit urine en mest
• Langdurig verblijf op stal zonder frisse lucht

Deze prikkels zorgen voor een chronische irritatie van de luchtwegen. De slijmvliezen zwellen op, maken meer slijm aan en de spiertjes rond de luchtwegen trekken samen. Hierdoor wordt ademhalen moeilijk, vooral bij het uitademen.

Symptomen van dampigheid bij je paard

Herken je een of meer van deze signalen?

• Chronisch hoesten, vooral bij inspanning of net na het voeren
• Snotneus (helder of wit slijm)
• Hoorbare of piepende ademhaling
• Versnelde ademhaling in rust
• Verminderde conditie of snel moe
• Buikademhaling (de flanken bewegen opvallend mee)
• Opgezette spieren rond borst en flanken

Let op: dampigheid ontstaat vaak geleidelijk. Neem bij twijfel altijd contact op met je dierenarts.

Hoe wordt COPD vastgesteld?

De dierenarts luistert naar de longen en stelt vragen over de omgeving en klachten. Soms zijn extra onderzoeken nodig:

• Slijmmonster (BAL of tracheoscopie)
• Longfunctie-test
• Eventueel röntgen of echo van de borst

Er is geen ‘snelle test’ voor COB/COPD – het is meestal een combinatie van symptomen en uitsluiting van andere oorzaken.

Is dampigheid te genezen?

Helaas niet. Maar: met de juiste aanpak kun je de klachten wel flink verminderen en je paard een comfortabel leven geven. Soms is medicatie nodig, maar vaak kun je al veel bereiken met praktische aanpassingen in stal en voeding.

Wat kun je doen bij dampigheid of COPD?

1. Geef gestoomd hooi

De grootste boosdoener bij luchtwegklachten? Stof en schimmel in hooi. Door hooi te stomen:

• Verwijder je tot 99% van stof en schimmels
• Wordt hooi smakelijker en veiliger
• Verminder je het risico op hoesten en benauwdheid

Meer uitleg: Wat doet een hooistomer?

Betaalbare modellen vanaf €350:

👉 Hooistomer De Ton

2. Verbeter de ventilatie in de stal

• Gebruik stofarme bodembedekking zoals vlas of houtkrullen
• Vermijd stro (vaak stoffig en schimmelrijk)
• Mest dagelijks uit
• Laat deuren of ramen open voor frisse lucht

Bekijk ook: Ventilatie en stofreductie in de stal

3. Zet je paard vaker buiten

Buitenlucht is schoner en minder belastend voor de longen. Laat je paard dagelijks (liefst meerdere uren) naar buiten. Ook een paddock of overdekte buitenplaats helpt al.

4. Maak stofdeeltjes nat

• Maak kruiwagens met vlas of hooi even nat
• Voer slobber of natgemaakte brok
• Gebruik een natte bezem of doek bij het vegen

5. Overweeg medicatie in overleg met je dierenarts

Soms is extra ondersteuning nodig:

• Verneveling met luchtwegverwijders of ontstekingsremmers
• Inhalatoren
• Slijmoplossers

Meer weten? Lees: Vernevelaars voor paarden

Wat kost een goede aanpak?

Je hoeft geen dure kliniek of luxe stoomunit te kopen. Begin met kleine stappen:

• Hooi stomen met een hooistomer vanaf € 350
• Andere bodembedekking, zoals vlas
• Meer weidegang
• Eenvoudige aanpassingen in stalventilatie

Bekijk alle modellen: Welke hooistomer kiezen?

Ervaringen van andere paardenliefhebbers

“Mijn Tinker hoestte in de winter steeds erger. Sinds we gestoomd hooi geven, hoest hij vrijwel niet meer.” – Marieke uit Drenthe

“Ik dacht dat mijn paard niet meer van het hoesten af zou komen, maar de Krui van Nisse Hoeve werkt perfect voor mijn merrie met dampigheid.” – Lisa op Bokt.nl

Conclusie

Dampigheid of COPD bij je paard is vervelend, maar niet het einde van de wereld. Door het verminderen van stof, verbeteren van ventilatie en het geven van gestoomd hooi kun je vaak al enorm veel bereiken. Met wat aandacht en aanpassingen geef je jouw paard weer lucht.

Wil je weten welke hooistomer het beste past bij jouw situatie?

👉 Bekijk voor wie een hooistomer geschikt is